HAMOWANIE PROCESU
Podkreślając te osiągnięcia, które w sumie ilustrują proces demokratyzacji systemu edukacyjnego, nie możemy pomijać powszechnie znanych i opisanych w literaturze historyczno-oświatowej niedomagań i braków systemu oświatowego II Rzeczypospolitej takich jak: niskiego stopnia organizacyjnego wiełu szkół powszechnych na wsi, trudności w realizacji obowiązku szkolnego, elitarnego charakteru wielu szkół średnich, zjawiska analfabetyzmu itp. Hamowały one proces demokratyzacji i powodowały poczucie krzywdy wśród warstw uboższych z powodu nierównych szans edukacyjnych.Wojna i polityka okupantów niemieckiego i sowieckiego spowodowały wielkie spustoszenia w szkolnictwie. Zniszczenia materialne, a nade wszystko wyniszczenie polskiej inteligencji, w tym także kilkunastu tysięcy nauczycieli, pomnożyły istniejące trudności. Po II wojnie światowej Polska dostała się w sferę dominacji radzieckiej, władzę zaś, po brutalnej likwidacji opozycji, przejęli komuniści.